علت ترک خوردگی بتن

ترک خوردگی بتن ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد و در مراحل مختلفی رخ دهد، اما سه مرحله مهم که طی آن ترک بتن ایجاد می شود، عبارتند از:

·         ترک خوردگی در حالت خمیری

از مهم‌ ترین دلایلی که ترک بتن را به وجود می‌ آورد، جمع شدگی خمیری آن است. این مشکل به دلیل کاهش یافتن آب در خمیر بتن و در نهایت جمع شدن آن به وجود می‌ آید.

وقتی مقدار زیادی از بتن در یک ناحیه خاصی جمع شود، نشست خمیری رخ می‌ دهد. اگر در این حالت بتن با مانعی مانند میلگرد برخورد کند، ترک بتن ایجاد خواهد شد.

·         ترک خوردگی در مرحله گیرش اولیه

ترک خوردگی در این مرحله به دلایل ذکر شده در زیر بستگی دارد:

1.      محدودیت داشتن در تغییر شکل حرارتی به صورت کوتاه مدت

2.      جمع شدگی بتن به علت خشک شدن زود هنگام آن

3.      نشست غیر متوازن و نامناسب تکیه‌ گاه‌ ها

4.      وزش باد

. ترک خوردگی در مرحله سخت شده

اگر در مرحله سخت شده ترک در بتن ایجاد شود، باید دلایل زیر را بررسی کرد:

1.      بارگذاری بیش از حد

2.      حمله سولفات‌ ها به بتن

3.      اجرای نامناسب

4.      جمع شدن ناشی از خشک شدن به صورت دراز مدت

دیگر دلایل رایج برای ترک بتن

علاوه بر موارد مهمی که ممکن است ترک بتن را به وجود بیاورند، دلایل دیگری نیز وجود دارند که طی آن بتن دچار ترک می‌ شود، این دلایل عبارتند از:

1.      افزایش آب آزاد بتن یا نسبت آب مقدار سیمان بالا

2.      پایین بودن کیفیت مواد اولیه مانند مصالح سنگی و سیمان

3.      بالا بودن مقدار بیش از حد سیمان

4.      عدم رعایت کردن کنترل دما در حین اجرا

5.      عدم نظارت داشتن صحیح کارگاهی در حین اجرا و نگهداری بتن

روش‌ های جلوگیری از ترک خوردگی بتن

1.      نرخ فشردگی

از مهم‌ ترین مولفه‌ هایی که با ترک خوردگی بتن و دیگر مصالح ساختمانی ارتباط مستقیم دارد، نرخ فشردگی است. نه تنها بتن، بلکه کلیه مصالح ساختمانی همواره میزان مشخص و معینی فضای خالی در بین ذرات خودشان دارند که این فضا در اثر فشار لایه‌ های بالایی به مرور زمان و هم چنین فشرده شدن بتن از بین می‌ رود. همین فاکتور موجب می‌ شود که بتن، بلوک و دیوارهای ساخته شده گاهی دچار ترک شوند. پس توصیه می‌ شود همواره محصولاتی را خریداری کنید که نرخ فشردگی پایینی دارند.

2.      پوشاندن سطح بتن پس از بتن ریزی

یک روش ساده و البته کارساز پیشگیری از ترک خوردگی بتن، پوشاندن سطح آن پس از عملیات بتن‌ ریزی می‌ باشد. به این ترتیب سطح بتن از وزش باد و تابش مستقیم آفتاب در امان می‌ ماند. به همین دلیل از خشک شدن پیش از موعد پیشگیری شده و خشک شدن بتن روند طبیعی خودش را طی می‌ کند. این موضوع موجب می‌ شود که بتن ترک نخورد.

باز کردن درست و صحیح قالب‌ ها

قالب‌ ها را باید بدون هیچ گونه ضربه‌ ای به طور صحیح و در زمان و موعد مقرر هنگام اجرا کردن باز کنید، به این ترتیب بتن هرگز ترک نمی‌ خورد، اما اگر مدت زمانی پیش از اجرا کردن بتن، قالب‌ ها را باز کنید یا هنگام باز کردن به قالب‌ ها ضربه وارد شود، قطعاً با مشکل ترک خوردگی بتن مواجه خواهید شد.

3.      ویبره مناسب

ویبره زدن بتن از مراحل مهم ساخت آن است و مهم‌ تر از آن نحوه صحیح ویبره زنی می‌ باشد. به طوری که اگر ویبره به درستی اجرا نشود ترک خوردگی را در بتن به وجود می‌ آورد، یعنی حتماً باید هنگام ویبره زدن میله را با زاویه ۹۰ درجه و کاملاً قائم در داخل بتن فرو کنید و حتماً باید این میله بتواند تا لایه‌ های زیرین بتن نفوذ کند. یعنی طول میله باید متناسب با ارتفاع بتن باشد، عرض میله نیز حتماً باید با توجه به مقدار بتن تهیه شود.

4.      ضخامت مناسب اجرا

هنگام اجرا کردن بتن اگر مقدار آن به درستی رعایت نشود، بعداً با مشکل ترک خوردگی در بتن مواجه خواهید شد. یعنی اگر ضخامت کم تر یا بیش تر از حد استاندارد باشد، در هر دو حالت ترک می‌ خورد. پس سعی کنید هنگام اجرا کردن به اندازه آن دقت داشته باشید و با ضخامتی مناسب بتن را به کار بگیرید.